کاشت درخت تنهاقدم اول است: حفاظت از درختان موجود مهم‌تر از کاشت نهال است
روز درختکاری ۱۵ اسفند در ایران هر سال برگزار می‌شود و بخشی از هفته منابع طبیعی (۱۵ تا ۲۱ اسفند) است. هدف از این روز، ترویج فرهنگ درختکاری، حفاظت از محیط زیست، کاهش آلودگی هوا، مقابله با تغییرات اقلیمی و تقویت مسئولیت‌پذیری در قبال طبیعت است.
اما کاشت درخت تنها قدم اول است. نگهداری و رسیدگی به آن‌ها اهمیت بیشتری دارد. متأسفانه، در بسیاری از موارد، نهال‌هایی که در این روز کاشته می‌شوند، بدون برنامه‌ریزی برای آبیاری و مراقبت، رها شده و از بین می‌روند. بسیاری از آن‌ها در سال‌های اول به دلیل عدم آبیاری خشک می‌شوند. انتخاب مکان مناسب برای کاشت و نظارت بر رشد درختان ضروری است، اما اغلب برنامه‌ریزی برای نگهداری آن‌ها وجود ندارد. از سوی دیگر، هیچ آمار شفافی درباره میزان موفقیت یا زنده ماندن این درختان منتشر نمی‌شود.
راهکارهای پیشنهادی برای حل این مشکل:
ایجاد سامانه پایش درختان کاشته‌شده تا مردم و سازمان‌ها بتوانند وضعیت آن‌ها را پیگیری کنند.
تخصیص مسئولیت نگهداری به نهادهای محلی یا داوطلبان برای آبیاری و مراقبت از درختان.
کاشت درختان بومی و مقاوم به خشکی که نیاز به آب و نگهداری کمتری دارند.
ترویج فرهنگ نگهداری، نه فقط کاشت درخت، از طریق آموزش عمومی.
ارائه گزارش‌های سالانه درباره وضعیت درختان کاشته‌شده توسط شهرداری‌ها و نهادهای مسئول.
روز درختکاری باید از یک رویداد تشریفاتی به یک مسئولیت مداوم تبدیل شود.
حفاظت از درختان موجود مهم‌تر از کاشت نهال است
حفظ درختان کهنسال باید در اولویت باشد. نباید درختان سالم را قطع کرده و به جای آن نهال‌هایی بکاریم که بدون مراقبت از بین می‌روند. این کار نه‌تنها به محیط زیست آسیب می‌زند، بلکه منابع و انرژی را هم هدر می‌دهد.
درختان بالغ تأثیر بیشتری در کاهش آلودگی دارند؛ آن‌ها دی‌اکسیدکربن بیشتری جذب کرده و اکسیژن بیشتری تولید می‌کنند.
درختان کهنسال ریشه‌های عمیق‌تری دارند و بهتر با شرایط اقلیمی سازگار هستند، درحالی‌که نهال‌های تازه به مراقبت مداوم نیاز دارند.
حفظ درختان مانع فرسایش خاک و بیابان‌زایی می‌شود، درحالی‌که نهال‌های تازه‌کاشته‌شده تا سال‌ها چنین تأثیری ندارند.
درختان بزرگ زیستگاه پرندگان و حشرات مفید هستند، اما نهال‌ها سال‌ها طول می‌کشد تا چنین محیطی ایجاد کنند.
اقداماتی که باید در اولویت باشند:
وضع و اجرای قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از قطع درختان.
رسیدگی به درختان کهنسال و آسیب‌دیده، به‌جای تمرکز صرف بر کاشت نهال جدید.
آگاهی‌رسانی عمومی درباره اهمیت حفاظت از درختان موجود.
تخصیص بودجه برای نگهداری فضای سبز، نه صرفاً کاشت نمادین درخت.
مشارکت مردم در نگهداری درختان محلی؛ مدارس، محله‌ها و داوطلبان می‌توانند مسئولیت حفظ درختان را بر عهده بگیرند.
کاشت درخت ارزشمند است، اما حفاظت از درختان موجود واجب‌تر است. اگر این دو در کنار هم نباشند، روز درختکاری فقط یک اقدام نمادین خواهد بود.
حامی حقوق حیوانات و محیط زیست
نازنین محمدی
