علیرضا عباسی نماینده مجلس: بودجهای برای واردات، نه تولید!/ زنگ خطر برای امنیت غذایی در بودجه ۱۴۰۵
در جلسه روز یکشنبه ۷ دی کمیسیون کشاورزی که به منظور بررسی شاخصهای بودجه برگزار شد، نگرانیهای عمیقی در خصوص انحراف بودجه از اسناد بالادستی و برنامه هفتم توسعه مطرح گردید. ما نمیتوانیم شعار امنیت غذایی بدهیم، اما ریلگذاری بودجهمان به جای حمایت از تولید داخل به سمت حمایت از کشاورز خارجی باشد.
۱. دوگانگی ارزی:
پول برای واردات هست، برای تولید نیست!
بزرگترین گلایه ما از سازمان برنامه و بودجه این است: چطور وقتی صحبت از واردات گندم، برنج یا نهادهها میشود، ارز داریم و تخصیص میدهیم؟ اما وقتی میگوییم همین ارز را به “تولید داخل” بدهید تا بهرهوری بالا برود و بینیاز شویم، میگویند منابع نداریم؟
اگر قرار است ارزی از کشور خارج شود، چرا نباید صرف تقویت زیرساخت های داخلی شود؟ منطق حکم میکند اگر مشکل تامین ارز داریم، با حمایت از تولید داخلی، نیاز ارزی را کاهش دهیم، نه اینکه تولیدکننده داخلی را با “نداشتن بودجه” ذبح کنیم و برای واردات فرش قرمز پهن کنیم.
۲. انحراف فاحش از برنامه هفتم توسعه
وقتی بودجه را کنار شاخصهای برنامه هفتم میگذاریم، هیچ تطابقی دیده نمیشود.
عملکرد گذشته: بررسیهای ما نشان میدهد عملکرد دولت در سال اول برنامه هفتم در سال گذشته تنها حدود ۲۶ تا ۲۷ درصد تحقق داشته است.
پیشبینی آینده: با این بودجهای که تنظیم شده، سال آینده همین ۲۶ درصد هم به ۱۲ یا ۱۳ درصد تنزل پیدا خواهد کرد. ادعای تعهد به پایبندی به برنامه هفتم توسط رئیس جمهور و وزیر جهاد کشاورزی بدون ردپای اجرایی در بودجه، فقط شعار و کاغذبازی است.
۳. بحران در آبخیزداری و مدیریت منابع آب
طبق برنامه هفتم باید ۲۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری انجام شود. الان که در آستانه ورود به سال سوم هستیم، حتی این عدد به ۱ میلیون هکتار هم نرسیده است (در حالی که باید ۱۲ میلیون هکتار محقق میشد).
وضعیت بودجه: برای موضوع آبخیزداری سال گذشته ۳۵ همت مصوب کردیم ولی درصد تخصیص آن اصلا قابل قبول نیست، همچنین در بحث اصلاح و لایروبی قنوات پارسال ۴ همت (هزار میلیارد تومان) برای این بخش در نظر گرفته شد، اما فقط ۱ همت تخصیص دادند. امسال هم با ارقام ۵ یا ۶ همت و تخصیص حداکثر ۲ همت، مشکل آب کشاورزی کشور هرگز حل نمیشود.
۴. کسری بودجه آشکار در خرید تضمینی گندم
در موضوع گندم با یک کسری بودجه عمدی مواجهیم:
سال گذشته ۲۵۰ همت گذاشتیم.
امسال رقم پیشنهادی زیر ۳۰۰ همت است.
واقعیت: برای خرید ۱۲ میلیون تن گندم با قیمت حدود ۲۸ هزار تومان، ما به ۳۴۰ همت نیاز داریم. یعنی همین الان با کسری ۴۵ همتی بودجه را میبندیم که بعداً بحرانساز میشود.
۵. موانع عجیب بوروکراتیک (طرح جهش دیمزارها)
در طرح دیمزارها که میتواند وابستگی ما به واردات محصولات و کالاهای اساسی کشاورزی را کاهش دهد (مثلاً تولید حدود ۶۰۰ هزار تن در دانههای روغنی همچنین میزان قابل توجهی گندم و جو)، با موانع عجیب و غریب مواجهیم. کارشناس محیط زیست میگوید برای “دیمزار” (که متکی به آب باران است) باید مجوز تخصیص آب گرفته شود! این سطح از کارشناسی غلط، مانع جهش تولید است.
نتیجهگیری:
اگر سازمان برنامه برای واردات پول دارد اما برای اصلاحات ساختاری، آبیاری نوین، ارتقاء بهره وری و حمایت از تولید کننده داخلی پول ندارد، یعنی ما عملاً امنیت غذایی را به شوخی گرفتهایم. کلیات بودجه نباید تصویب شود مگر اینکه این ریلگذاری به نفع کشاورز و تولیدکننده داخلی تغییر کند.
