
جزئیات تفاوت جام حذفی با جام اتحادیه انگلیس
گروه ورزشی: در تاریخ پرآوازه ورزش فوتبال نام یکیاز کشورهایی که بیشتر از سایرین مطرح و مشهور شده، انگلیس است و از ابتدای تاریخِ این پدیده اجتماعی، انگلیسیها نقش زیادی در توسعه، رشد و حتی ارکان اصلی و اساسی آن داشتهاند. تیمملی این کشور تنها یکبار و در سال ۱۹۶۶ قهرمان جامجهانی شده و در جام ملتها هم تنها در ۲ دوره اخیر نایبقهرمان شدهاند اما لیگ و فوتبال باشگاهیاش همواره بهترین یا حداقل یکیاز بهترینها بوده و عواملی مثل داشتن تیمهای بزرگ و موفق، وجود سرمایهگذار و منابع مالی، سبک خاص و نسبتاً متفاوت و حتی داوری در این کشور باعث رشد و درخشش همیشگی لیگ و رقابتهای داخلی انگلیس شدهاست. یکیاز نکات متفاوت در انگلیس «حضور ۲ رقابت حذفی اصلی» است و تیمها برای قهرمانی در ۳ تورنمنت فصلی مهم در تلاش و رقابت خواهند بود. درکنار رقابتهای لیگ در تورنمنتهای حذفی، همیشه بهترینها به قهرمانی نمیرسند و عنصر شانس نقش مهمی دارد. امروزه بیشتر کشورها از یک رقابت لیگ و یک تورنمنت حذفی معمولاً بهنام جام حذفی بهره میبرند و کشورهای کمی علاوه بر رقابت اصلی جامحذفی، تورنمنت حذفی دیگری هم دارند. انگلیس مطرحترین و شاخصترین کشوری است که این شرایط را دارد و پرتغال و اسکاتلند از دیگر کشورهای مشهور با ۲ رقابت حذفی هستند. در انگلیس، جامحذفی و جاماتحادیه تفاوتهای مهمی دارند؛ آنچه باعث ایجاد تفاوت در نحوه حضور و شرایط تیمها میشود
رقابتی به قدمت تاریخ
رقابتهای جامحذفی انگلیس یکی از قدیمیترین رقابتهای تاریخ و قدیمیترین تورنمنتی است که کماکان هم تداوم دارد و تاسیس آن به سال ۱۸۷۱ بر میگردد؛ در آن زمان ناصرالدینشاه قاجار حاکم ایران بود و کمی قبلاز اختراع تلفن و در دنیای تازه صنعتیشده، نهاد حاکم بر فوتبال انگلیس یعنی اتحادیه فوتبال انگلیس با هدف متحدکردن تیمهای حاضر، ابداعکننده رقابتهای جامحذفی شد. اولین دوره این رقابتها در فصل ۷۲-۱۸۷۱ تنها ۱۵ تیم شرکتکننده به خود دید و نام کامل آن Football Association Challenge Cup بود و بهاختصار حالا جامحذفی انگلیس به FA Cup مشهور است. دیگر جام داخلی انگلیس یعنی جاماتحادیه در سال ۱۹۶۰ شکل گرفت و درطول تاریخ بهطور عمده وسط هفته یعنی در روزهای سهشنبه و چهارشنبه برگزار شده و علت آن پاسخی به تورنمنتهای قارهای ازجمله لیگقهرمانان برای جذب بیننده و مخاطب در ابتدای تاسیس بود. دلیل برگزاری وسط هفته این رقابت بیننده و درآمد بیشتر نام داشت.برگزارکنندگان این رقابت خواستار فشارآوردن به اتحادیه فوتبال انگلیس بودند و درنظر داشتند این رقابت به مهمترین تورنمنت حذفی انگلیس و بریتانیا تبدیل شود. تورنمنت جاماتحادیه زیرنظر English Football League (EFL) برگزار میشود و نام تجاری آن اکنون «کارابائو کاپ» است. شرکت مطرح کارابائو حامیمالی اصلی این رقابت در حالحاضر است و در زمینه نوشیدنیهای انرژیزا فعالیت دارد .جاماتحادیه در گذر زمان نامهای تجاری مختلف داشته و همین موضوع باعث شده برخلاف جامحذفی هویت واحدی به خود نبیند. از ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ نام تجاری این رقابت کوکاکولا کاپ بود و بعد از آن تا سال ۲۰۱۲ به کارلینگ کاپ تغییر نام داد؛ از ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ نام این رقابت به کپیتالوان تغییر یافت و نام فعلی یعنی کارابائو کاپ از ۲۰۱۷ روی جاماتحادیه وجود دارد. اولین قهرمان رقابتهای جامحذفی انگلیس تیم واندرز افسی بود و حتی در دوره دوم از قهرمانی خود دفاع کرد. فصل ۶۱-۱۹۶۰ هم استونویلا با غلبهبر تیم روترهامیونایتد نخستین فاتح جاماتحادیه نام گرفت. تیمهای کریستالپالاس و نیوکاسل در دوره اخیر یعنی ۲۵-۲۰۲۴ توانستند قهرمان جامحذفی و جاماتحادیه شوند و هر 2 تیم، آخرین تیمهایی هستند که برای اولینبار به این جام رسیدند! در جامحذفی انگلیس ۳۷ تیم مختلف حداقل یکبار توانستهاند جام این رقابتها را بالای سر ببرند و آرسنال و منچستریونایتد با ۱۴ و ۱۳ قهرمانی رکورددارند و چلسی، لیورپول و تاتنهام هر 3 با ۸ قهرمانی درتعقیب آنها هستند. در جاماتحادیه لیورپول با ۱۰ قهرمانی رکورددار محسوب میشود و 2 تیم منچسترسیتی و منچستریونایتد با ۸ و ۶ قهرمانی در ردههای بعد هستند. نکته جالب، حضور آرسنال در رده نهم پرافتخارترین تیمهای جاماتحادیه با تنها ۲ قهرمانی است!
یکی برای همه، یکی برای خواص!
رقابتهای جامحذفی و جاماتحادیه با وجود شباهتهای زیاد اما تفاوتهایی هم دارند و بدونشک مهمترین تفاوت در بحث تعداد تیمها و سطح تیمهای حاضر است. جام حذفی مخصوص تمام تیمهای انگلیس، هم حرفهای و هم نیمهحرفهای است و بیشاز ۷۰۰ تیم از انگلیس و حتی ولز از ماه آگوست تلاش خود برای فتح این جام ارزشمند را شروع میکنند. رقابتهای جامحذفی انگلیس بهطور کلی دربرگیرنده ۱۲ دور مرحله حذفی، نیمهنهایی و فینال است و ۶ دور نخست، مراحل مقدماتی است و ۶ دور بعد مراحل اصلی محسوب میشود. در مراحل مقدماتی تیمهای نیمهحرفهای و آماتور حتی تا سطح نهم میتوانند حضور یابند و باشگاههای لیگ قهرمانی (سطح دوم) و لیگبرتر از دور سوم وارد رقابتها میشوند. مرحله نیمهنهایی و فینال به میزبانی ورزشگاه ومبلی لندن برگزار میشود. در جاماتحادیه تنها ۹۲ تیم حضور دارند و تنها باشگاههای ۴ سطح نخست جواز حضور در این تورنمنت را دارا هستند. اکثر تیمهای لیگبرتری از مرحله دوم وارد رقابت میشوند و باشگاههای حاضر در رقابت قارهای از مرحله سوم به گود رقابت داخل میشوند و با احتساب فینال، ۷ دور رقابت در جاماتحادیه صورت میگیرد. در این رقابتها استادیوم ومبلی تنها از نبرد نهایی پذیرایی میکند و وجود تنها ۹۲ تیم برتر لیگهای فوتبال انگلیس باعث میشود برخلاف جامحذفی شگفتیسازی خاص و بزرگی رخ ندهد یا چندان ملموس نباشد. پیروزی تیم رکسهام سطح چهارمی مقابل آرسنال قهرمان لیگ در فصل ۹۲-۱۹۹۱، برتری تیم برادفوردسیتی مقابل چلسی ژوزه مورینیو در دور چهارم ۱۵-۲۰۱۴، باخت لیورپول به پلیموث در ۲۵-۲۰۲۴ و البته قهرمانی ویگان سقوطکرده با پیروزی مقابل منچسترسیتی در فینال ۱۳-۲۰۱۲ و صعود به لیگاروپا با وجود حضور در سطح دوم لیگ انگلیس، تنها بخشی از نتایج عجیب و شگفتیسازی در رقابتهای جامحذفی انگلیس است. جامحذفی بعد از لیگبرتر دومین رقابت مهم انگلیس است و قهرمان آن جواز حضور در فصل بعد لیگ اروپا (به شرط عدمحضور در لیگقهرمانان را ) کسب میکند و رقابت حدود ۷۵۰ تیم در شروع حالا به دور دوم مراحل حذفی رسیده. قهرمان جاماتحادیه (بهشرط عدمحضور در لیگقهرمانان و لیگاروپا) راهی لیگ کنفرانس میشود.
جامی بدون درآمد و عایدی
برخلاف رقابتهای لیگی، بازیهای حذفی و بهخصوص جاماتحادیه درآمد خاص و هنگفتی برای تیمها به همراه ندارد. درحالی که در لیگبرتر ارتقای هر رده رقمی درحدود ۲ میلیون پوند سود بیشتر دارد، پاداش پیروزی در دیدار نهایی جاماتحادیه تنها صد هزار پوند است که حدود ۵ درصد رقم بهبود رده لیگ است و این عدد برای باشگاههای بزرگ توفیر زیادی نخواهد داشت؛ اگرچه این رقم و با پیروزی در هر مراحل قبلی رقم بیشتری میشود و بهطور کلی تیم قهرمان جام اتحادیه میتواند صاحب حدود ۱۸۰.۰۰۰ پوند شود. اگر تیمی از لیگهای پیینتر بتواند فاتح این تورنمنت شود درآمد خوبی خواهد داشت. بههمین دلیل در این رقابتها بیشتر تیمها با هدف استراحتدادن به نفرات اصلی و جلوگیری از مصدومیت آنها و استفاده چرخشی از تمام نفرات معمولاً از نفرات ذخیره و کمتر موفق استفاده میکنند و مثل لیگ و جامحذفی چندان به قهرمانی در این تورنمنت اهمیت نمیدهند. برخلاف جاماتحادیه، جامحذفی جوایز بیشتر و بهتری را به تیمها اختصاص داده و بودجه کلی آن حدود ۲۰ میلیون پوند است. از این رقم تقریباً ۱۸ میلیون پوند با توجهبه عملکرد بین تیمهای حاضر در مراحل اصلی تقسیم میشود. تیم قهرمان تنها بهلطف پیروزی در مسابقه فینال صاحب حداقل ۲ میلیون پوند میشود و حتی پیروزی در دور اول مراحل اصلی حدود ۴۵.۰۰۰ پوند پاداش بههمراه دارد که تقریباً نیمیاز عدد قهرمان جاماتحادیه بهواسطه پیروزی در فینال را در بر میگیرد. بقیه درآمدها از حق تجاری رقابت و تیمها، بلیتفروشی و سایر موارد درآمدی درکنار پیشینه و اهمیت جامحذفی باعث شدهاست این تورنمنت رقابتی مهم در انگلیس و پربیننده در جهان باشد و اهمیت زیادی برای تمام تیمهای حاضر دارد. تیمهای ضعیفتر و کمتر شناختهشده درپی اثبات خود، خلق شگفتی و ثبت پیروزی مقابل تیمهای مطرح هستند و بزرگان درتلاش برای قهرمانی و فتح جام نقرهای رنگ بسر میبرند.
