دکتر عسگر نصیری، متخصص عمران و ژئوتکنیک:

هشدار افت تراز آب سد امیرکبیر (کرج)؛ لزوم پایش فوری و بازنگری فنی

.به گفته‌ی دکتر نصیری، سد امیرکبیر از نوع بتنی وزنی است که در دهه ۱۳۳۰ ساخته شده و طراحی آن بر اساس استانداردهای فنی زمان خود انجام گرفته است.

وی افزود:«پایداری سدهای وزنی به تعادل بین وزن بدنه و فشار هیدرواستاتیکی پشت سد وابسته است. زمانی که تراز آب به‌صورت ناگهانی کاهش می‌یابد، فشار جانبی وارد بر بدنه کاهش پیدا می‌کند ولی فشارهای درونی بتن و پی سنگی هنوز در حالت تعادل قبلی باقی می‌مانند. این عدم تعادل می‌تواند به بروز ترک‌های سطحی در بالادست و افزایش فشار بالابر در زیر بدنه منجر شود.»

این متخصص خاطرنشان کرد:«در صورت عملکرد ناقص زهکش‌های پایه سد، فشار زیر بدنه ممکن است افزایش یابد و ضریب ایمنی لغزش بلوک‌های بتنی کاهش پیدا کند. همچنین در شرایط افت آب، تغییرات شدید دمایی در سطح بالادست می‌تواند موجب ترک‌های حرارتی و فرسایش موضعی شود.»
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی سد کرج در مسیر جاده چالوس افزود: «هرگونه تصمیم‌گیری درباره کاهش یا افزایش سطح آب سد باید مبتنی بر تحلیل عددی، پایش فشار منفذی و ارزیابی ژئوتکنیکی باشد. تخلیه سریع مخزن، بدون کنترل فنی، خطر فرسایش بستر پایین‌دست و آسیب به سازه‌های جانبی را نیز افزایش می‌دهد.»
دکتر نصیری در ادامه خواستار اجرای فوری برنامه پایش هوشمند در سد امیرکبیر شد و پیشنهاد کرد:
1. بازبینی کامل سیستم زهکش‌های پایه و ابزارهای اندازه‌گیری فشار زیر بدنه؛
2. نصب حسگرهای جدید کرنش‌سنج و درزسنج دیجیتال در بدنه و پی سد؛
3. انجام تحلیل دینامیکی سه‌بعدی رفتار سد در سناریوهای افت تراز آب؛
4. اطلاع‌رسانی شفاف و مستمر از وضعیت فنی سد به جامعه علمی و افکار عمومی

این متخصص ژئوتکنیک تأکید کرد: «سد کرج یکی از مهم‌ترین سازه‌های آبی کشور است و باید با نگاه علمی، آینده‌نگر و مبتنی بر داده‌های واقعی از آن مراقبت کرد. کوچک‌ترین غفلت در نگهداری یا تصمیم‌گیری غیرکارشناسی می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای محیط‌زیست، زیرساخت‌ها و امنیت آبی کشور به همراه داشته باشد.»