اصابت موشک به هواپیما چگونه تکذیب شد؟
نخستین خبری که صبح آن روز در اغلب رسانه ها منتشر شد این بود: ” یک فروند هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هوایی اوکراین پس از پرواز از فرودگاه امام خمینی(ره) دچار نقص فنی شد و سقوط کرد.” خبرگزاری ها شاید هم از روی عادت که هر سقوط هواپیما را ناشی از نقص فنی می دانند، از عبارت نقص فنی برای سقوط هواپیما استفاده کردند. ساعت هنوز ده صبح نشده بود که جزییات بیشتری از این حادثه منتشر شد. بر این اساس “هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین که تنها دقایقی بعد از پرواز از فرودگاه امام خمینی در تهران سقوط کرد و تمامی ۱۷۶ نفر مسافر و خدمه پروازی آن در این حادثه جان باختند، متعلق به هواپیمایی اوکراین اینترنشنال (Ukraine International) بوده است. این هواپیما که قرار بوده در ساعت ۵:۱۵ به مقصد کیف، اوکراین پرواز کند، با تاخیر یک ساعته در ساعت ۶:۱۲ پرواز کرده است. هنوز معلوم نیست که این تاخیر به علت نقص ایمنی بوده است یا خیر.” در واقع موضوع تاخیر یک ساعته هواپیما از سه ساعت پس از سقوط هواپیما مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. در واقع هواپیما شش دقیقه پس از پرواز سقوط کرد. اما نکته دیگری هم مورد توجه قرار گرفت و آن هم احتمال بروز مشکل برای هواپیما به دلیل تعلق آن به شرکت بوئینگ بود. آن روزها برخی هوایپماهای بوئینگ دچار مشکلاتی شده بودند و به همین دلیل برخی رسانه ها به این سمت رفتند که شاید بوئینگ دیگری دچار مشکل شده است. البته طبق اطلاعات مندرج در وب سایت سیمپل فلایینگ، مدل این هواپیما بوئینگ ۷۳۷- ۸۰۰ بوده است که ساخت شرکت هواپیماسازی بوئینگ آمریکاست و تنها سه سال از عمر آن می گذشت. در واقع تکیه بر این موضوع، پیش از آن صورت گرفت که تعداد تلفات دقیقا اعلام شود.
ساعت ده صبح رئیس اورژانس کشور اعلام کرد: ۱۷۹ نفر در حادثه سقوط هواپیمای مسافربری جان باختند که از این تعداد ۳۲ نفر غیرایرانی و ۱۴۷ نفر ایرانی بوده‌اند.
ساعت ۱۰:۱۸ صبح، ایسنا گزارش داد: “هیچ کدام از مسافران هواپیما زنده نمانده‌اند و از بقایای وسایل به نظر می‌رسد تعدادی از مسافران کودک بودند. بر این اساس برخی از خانواده‌های مسافران نیز به محل آمده‌اند. به مردم محلی اجازه ورود به محل سقوط هواپیما داده نمی‌شود. همچنین پیکرها در قسمت دیگری از محل بوده که فقط تعدادی از نیروهای امداد، هلال احمر و نیروهای انتظامی اجازه ورود به محل را پیدا کرده‌اند. به گفته نیروهای امداد و نجات تعدادی از اجساد در یکی از باغ‌های کنار محل وقوع حادثه است و به همین دلیل نیروهای انتظامی اجازه حضور خبرنگاران و عکاسان در این محل را نمی دهند.”
دقایقی بعد، معاون عمرانی استانداری تهران می گوید: متاسفانه در این حادثه ۱۷۶ سرنشین هواپیما جان باختند که از این تعداد ۹ نفر خدمه هواپیما و مابقی مسافرین هواپیما بودند. به این ترتیب ۷۰ نفر مرد، ۸۱ زن، ۱۵ بچه و یک نوازد در این حادثه جان باختند.
نخستین بار، موضوع بازگشت هواپیما به سمت فرودگاه نیز توسط محمد تقی‌زاده مطرح می شود که می گوید: احتمالا خلبان پس از متوجه شدن نقص فنی دور می‌زند که به سمت فرودگاه امام برگردد اما نهایتا هواپیما در انتهای محدوده مسکونی و دقیقا در محدوده‌ای که فضای باز بوده و پارک و زمین چمنی در آن جا وجود داشته، سقوط می‌کند. به این ترتیب هواپیما در انتهای منطقه مسکونی اولین برخورد با زمین را داشته و به این ترتیب به تجهیزات خاصی به غیر پارک موجود در منطقه آسیبی وارد نمی‌شود.
ساعت حدود ده و نیم صبح، رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری از پیدا شدن دو جعبه سیاه هواپیما خبر می دهد.
شایعه دیگری که درباره دلیل این حادثه مطرح شد تروریستی بودن آن بود که ساعت یازده و نیم صبح، سفارت اوکراین در تهران اخبار مبتنی بر اصابت موشک یا تروریستی بودن حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ ایرلاین اوکراینی در تهران را تکذیب و اعلام کرد که این اتفاق تنها به علت نقص موتور هواپیما رخ داده است. اما سفارت اوکراین ساعاتی بعد این اطلاعیه را از روی سایت خود حذف کرد.
حدود ساعت یک بعدازظهر آن روز، نخستین اطلاعیه وزیر راه و شهرسازی، محمد اسلامی که این روزها رییس سازمان انرژی اتمی ایران است منتشر شد که در آن اعلام شده بود کمیسیون بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری موظف است بر اساس آئین نامه، این سانحه را با دقت بررسی و گزارش نهایی را به منظور پیشگیری از بروز رویدادهای مشابه درآینده صادر کند. اعضای کمیسیون بررسی سوانح به محض اطلاع، در محل حادثه حاضر شده اند و بررسی ها در حال انجام است. ضمن بررسی کارشناسی و پیگیری دقیق موضوع در اسرع وقت، علل بروز این حادثه تاسف‌بار به استحضار ملت شریف ایران خواهد رسید. “
از صبح روز حادثه، تصاویری در فضای مجازی منتشر شد که نشان می داد هواپیما در آسمان دچار آتش سوزی شده است. رضا جعفرزاده سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری ساعتی پس از ظهر روز چهارشنبه، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا در گزارش‌هایی که تا کنون به دست شما رسیده خبری مبنی بر اینکه هواپیمای سقوط کرده اوکراینی قبل از سقوط آتش گرفته بود و منفجر شد یا آنکه در هنگام برخورد با زمین این اتفاق افتاد؟ افزود: چیزی تا کنون در این زمینه گزارش نشده است.
حسن رضایی فر مدیر کل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری نیز در پاسخ به این سوال که آیا تصاویری که در فضای مجازی درباره آتش گرفتن هواپیمایی ۷۳۷ قبل از سقوط منتشر شده را تایید می‌کنید یا خیر؟ گفت: هیچ گونه اطلاعاتی در این زمینه را فعلا نمی‌توان تایید کرد چرا که باید ابتدا بررسی این سانحه به صورت کامل انجام شده و نتایج آن مشخص شود.
همزمان، رویترز گزارش داد: “مطابق قوانین و مقررات بین المللی سازمان ملل، از آنجایی که محل سقوط این هواپیمای اوکراینی حوالی تهران بوده است، ایران مسئولیت انجام تحقیقات و بررسی های مربوط به علل و نحوه حادثه را برعهده دارد. اما با توجه به آنکه هواپیمای مذکور به ایرلاین اوکراین اینترنشنال تعلق داشته و ساخته شرکت بوئینگ آمریکا بوده است، ایالات متحده و اوکراین نیز در تحقیقات مربوطه همکاری و مشارکت خواهند داشت. همچنین برخی دیگر از کارشناسان فعال در حوزه هوانوردی بر این باورند که فرانسه نیز در این امر دخیل خواهد بود چراکه موتور این هواپیما در این کشور ساخته شده است.”
از ظهر آن روز، شایعات درباره طبیعی نبودن سقوط هواپیما و وجود دلیلی به جز نقص فنی در بروز این حادثه، پررنگتر شد.
چهارشنبه شب محمد اسلامی وزیر وقت راه و شهرسازی درباره شایعات مبنی بر طبیعی نبودن علت سقوط این هواپیما گفت: “شایعات مبنی بر تروریستی بودن، انفجار یا تیراندازی به هواپیما به عنوان علت بروز سانحه و سقوط هواپیمای ۷۳۷ اوکراینی درست نیست و نقص فنی دلیل این حادثه بوده است. اگر چنین اتفاقاتی که در فضای مجازی و برخی سایت‌های خارجی عنوان می‌شود رخ داده بود، هواپیما باید در آسمان منفجر می‌شد، اما این اتفاق نیفتاد چرا که نقص فنی هواپیما موجب شد هواپیما دچار آتش سوزی شود و پس از قطع سیستم‌های مخابراتی و کنترلی سقوط کند. شاهدان عینی نیز این موضوع را دیده و تایید می‌کنند.”
چهارشنبه شب گزارش اولیه سانحه هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ منتشر شد که بر اساس آن نقص فنی موجب آتش‌سوزی، قطع ارتباطات مخابراتی و نهایتا سقوط هواپیما شده است. در بخشی از این گزارش آمده: “هواپیما ابتدا تا ارتفاع ۸۰۰۰ پا صعود می‌کند و پس از آن همزمان اطلاعات هواپیما از صفحه رادار حذف و هواپیما با از دست دادن ارتفاع با زمین برخورد کرده و متلاشی می شود. هیچ پیام رادیویی توسط خلبان در خصوص شرایط غیر معمول دریافت نشده است.”
همچنین در بخش دیگری از این گزارش اولیه آمده بود: “مطابق گزارش های شاهدان عینی (افرادی بر روی زمین و خدمه پرواز عبوری در ارتفاع بالا که رویداد را مشاهده و گزارش کرده است) آتش سوزی در هواپیما مشاهده و بر دامنه آن افزوده شده و پس از برخورد هواپیما با زمین، انفجار ناشی از برخورد به وقوع می پیوندد. مسیر برخورد هواپیما نشان‌دهنده این است که هواپیما که ابتدا به سمت غرب در حال خروج از محدوده فرودگاه بوده و پس از بروز یک مشکل فنی به سمت راست گردش کرده و در زمان سقوط دارای خط سیری در مسیر بازگشت به فرودگاه بوده است.”
صبح روز پنجشنبه یعنی یک روز پس از سانحه، یک تیم اوکراینی برای بررسی سانحه پرواز شماره ۷۵۲ وارد تهران شد. وزارت راه و شهرسازی گفته است که این تیم متشکل از «کارگروه‌های بررسی سوانح، مدیریت بحران، تشخیص هویت، روابط بین‌الملل و نمایندگان شرکت بهره بردار هواپیما» است. همزمان، برخی رسانه ها در ایران از “عقب نشینی منابع غربی از شایعه سازی درباره سقوط هواپیما” خبر دادند و بر این موضع تاکید کردند که هواپیما به دلیل نقص فنی سقوط کرده و ساقط نشده است.
علی عابدزاده رئیس سازمان هواپیمایی کشوری پنجشنبه شب، سخنانی درباره حادثه هواپیمای اوکراینی مطرح کرد که بعدها بارها مورد توجه قرار گرفت؛ سخنانی که نادرستی آن خیلی زود اثبات شد. او گفت:
“برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی از لحاظ علمی غیر ممکن است و چنین شایعاتی، هیچ گونه منطقی ندارد. همزمان با این هواپیما، چندین پرواز داخلی و خارجی در فضای ایران و در همین ارتفاع هشت هزار پایی در حال پرواز بودند و موضوع برخورد موشک به این هواپیما به هیچ وجه نمی‌تواند صحت داشته باشد. بین همه بخش‌های نظامی و غیر نظامی در ایران هماهنگی کامل وجود دارد و در همان زمان سقوط، ده‌ها هواپیمای ایرانی و خارجی در حال پرواز بر فضای امن ایران بودند و اگر کشوری امنیت نداشته باشد، مگر ممکن است که این تعداد پرواز بر فضای آن در حال انجام باشد.”
عابدزاده همان شب در برنامه گفتگوی ویژه خبری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی این گونه مطرح شده که این هواپیما به دلیل اشتباه سامانه پدافندی ما سقوط کرده است این گونه توضیح داد: “این حرف به هیچ وجه منطقی نیست و رسیدگی به چنین حوزه‌ای باید در فضای کارشناسی صورت گیرد اما چنین چیزی امکان‌پذیر نیست. همچنین ارتباط بین ساختارهای نظامی و غیر نظامی در این حوزه بر اساس قوانین ایکائو کاملا تعریف شده است و در داخل کشور نیز همه ما تابع مقررات بین‌المللی و داخلی هستیم. همچنین در همان لحظه‌ای که این هواپیما با سانحه مواجه شد حدود 9 فروند هواپیما پیرامون فرودگاه امام بودند و ده‌ها فروند نیزدر ارتفاع 25 هزار پایی مشغول پرواز بودند و این مساله نشان می‌دهد که فضا، فضای امنی بوده است.”
رییس سازمان هواپیمایی کشوری همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا پیدا شدن بقایای یک موشک روسی در محل سانحه صحت دارد یا خیر گفت: در فضای مجازی ممکن است هر مساله‌ای عنوان شود اما این مساله به هیچ وجه درست نیست و همه شاهدان عینی هم دیدند که هواپیما آتش گرفته و سقوط کرده‌اند.
در همان برنامه، حمزه پاریاب کارشناس امور دفاعی روی آنتن آمد و درباره شایعه اصابت موشک به هواپیمای 73 اوکراینی این گونه توضیح داد: “در ابتدا می‌خواهم از همه ایرانیان که وارد بازی رسانه‌ای و عملیات روانی که آمریکایی‌ها راه انداخته‌اند نشوند چرا که آن‌ها می‌خواهند به توان نظامی ما خدشه وارد کنند اما باید گفت که پدافند هوایی جمهوری اسلامی ایران آنقدر قوی است که می‌تواند اهدافش را در ارتفاع 55 هزار پایی با دقت شناسایی کرده و ازهم تفکیک کند و هیچ مشکلی در این زمینه در سامانه‌های پدافند هوایی و دفاعی ایران ندارد چرا که ما همین کار را توانستیم در فضای آب‌های خلیج فارس و دریای عمان و در شرایط سخت‌تری انجام دهیم و یک هواپیما را ازیک پهپاد کوچک تشخیص داده و آن را شناسایی و مورد اصابت قرار دهیم. یک پهپاد کوچک از یک هواپیمای بدون سرنشین، جنگنده نظامی یا هواپیمای مسافری از نظر ابعاد، سرعت و ارتفاع به راحتی قابل تشخیص و تفکیک است و از آنجایی که اپراتور و فرمانده پدافند تهران به عنوان یکی از حساس‌ترین نقاط کشور طبیعتا جزو خبره‌ترین‌ها در این زمینه است تشخیص هواپیمای مسافربری با ارتفاع چند کیلومتری به راحتی برایش امکان‌پذیر است همچنین باید به این نکته اشاره کرد که اگر حتی این نکته که اشتباه سامانه پدافندی ایران و شلیک به هواپیما باعث این سانحه شده است درست باشد، باید این هواپیما در آسمان منهدم شده و قطعات آن در فاصله چند کیلومتری از هم پخش می‌شدند اما اینکه همه قطعات در محدوده بسیارکم و کوچکی پخش شدند ناشی از انفجار این هواپیما روی زمین است. یکی دیگر از نکاتی که باید به آن اشاره کرد این است که لیست پروازهای روتین به مرکز کنترل فضای کشور که فرماندهان پدافندی نیز در آن حضور دارند ارسال می‌شود. بنابراین اپراتورها و فرماندهان پدافندی با دیدن یک هواپیمای مسافری در این ارتفاع آن هم با داشتن لیست روتین پروازها، کار چندان سختی را ندارند که بخواهند مرتکب چنین اشتباهی بشوند.”
حسن رضایی فر، مدیرکل دفتر بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری نیز پنجشنبه شب، درباره شایعه برخورد موشک به هواپیما گفت: هیچ مستندی در این زمینه تاکنون پیدا نکرده‌ایم و دلایل متقنی داریم که حاضریم آن را در حضور همه رسانه‌ها مطرح کرده و این شایعه را رد کنیم.
جمعه نیز با طرح این شایعات گذشت اما دیگر پاسخی از سوی مسئولان مطرح نشد. گویا همه آماده انتشار اطلاعیه ای درباره حادثه هواپیما شده بودند که قرار بود صبح روز شنبه سایت خبری وابسته به شورای عالی امنیت ملی منتشر کند. اطلاعیه ای که انتشار آن، آب سردی بر پیکر همه کسانی بود که دوست نداشتند شایعه را باور کنند اما شایعه همچون آوار بر سر همگان خراب شد.
ستاد کل نیروهای مسلح در اطلاعیه خود که ساعت هفت صبح روز شنبه منتشر شد اعلام کرد: بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مسافربری اوکراینی مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی شد.
در این اطلاعیه آمده بود:
۱-درپی تهدیدهای رئیس جمهور و فرماندهان نظامی آمریکای جنایتکار مبنی بر هدف قرار دادن تعداد زیادی از اهداف در خاک جمهوری اسلامی ایران در صورت انجام عملیات متقابل و نظر به افزایش بی سابقه تحرکات هوایی در منطقه، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به منظور پاسخگویی به تهدیدات احتمالی در بالاترین سطح آماده‌باش قرار گرفتند.
۲- در ساعات پس از انجام عملیات موشکی، پرواز های جنگی نیروهای تروریست آمریکایی در پیرامون کشور افزایش یافته و برخی اخبار نیز از مشاهده ی اهداف هوایی به سمت مراکز راهبردی در کشور به واحدهای دفاعی واصل و اهداف متعددی در برخی صفحات رادار مشاهده شد که موجب حساسیت بیشتر در مجموعه‌های پدافند هوایی گردیده است.
۳- در چنین شرایط حساس و بحرانی، پرواز شماره ۷۵۲ خطوط هوایی اوکراین از فرودگاه امام خمینی(ره) حرکت نموده و درهنگام چرخش، کاملاً در حالت نزدیک شونده به یک مرکز حساس نظامی سپاه و در ارتفاع و شکل پروازی یک هدف متخاصم قرار می‌گیرد که در این شرایط بر اثر بروز خطای انسانی و به صورت غیر عمد، هواپیمای مذکور مورد اصابت قرار گرفته که متاسفانه موجب به شهادت رسیدن جمعی از هموطنان عزیز و جان باختن تعدادی از اتباع خارجی می‌گردد.
۴- ستاد کل نیروهای مسلح ضمن عرض تسلیت و اظهار همدردی با خانواده‌های داغدار هم وطن و جان باختگان اتباع سایر کشورها و عذرخواهی به خاطر خطای انسانی پیش آمده، اطمینان کامل می دهد با پیگیری انجام اصلاحات اساسی در فرآیندهای عملیاتی در سطح نیروهای مسلح امکان تکرار این گونه خطاها را غیر ممکن ساخته و بلافاصله مقصر آن را به سازمان قضایی نیروهای مسلح معرفی نماید تا با خطاهای صورت گرفته برخورد قانونی صورت گیرد.
۵- همچنین ابلاغ گردید تا در اسرع وقت مسئولین مربوطه در سپاه با حضور در رسانه ملی توضیحات مشروحی را به مردم شریف ارائه نمایند.
سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوا فضای سپاه پس از اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح در یک نشست خبری چنین گفت: “بعد از شنیدن این خبر در غرب کشور پس از اجرای عملیات نظامی علیه پایگاه های آمریکایی و زمانی که اطمینان پیدا کردم که این اتفاق افتاده آرزوی مرگ کردم.”
او همچنین توضیح داد: “این هواپیما از جایی که بلند می‌شود با توجه به اطلاعاتی که به اپراتور داده می‌شود و گفته می‌شود وضعیت جنگی است و موشک کروز شلیک شده است، این بنده خدا (شلیک کننده)هواپیما را کروز تشخیص می‌دهد و موظف بوده است در چنین شرایطی تماس بگیرد و تاییدیه را بگیرد،خبط اپراتور هم همین است اما ظاهرا سیستم ارتباطی‌اش با اختلال روبه‌رو بوده است و نمی‌تواند تماس بگیرد که شاید به دلیل شلوغ بودن شبکه یا سامانه‌های جنبی بوده است که در نهایت او ۱۰ ثانیه فرصت داشته است که تصمیم بگیرد. او در این شرایط این تصمیم بد را می‌گیرد و موشک را شلیک می‌کند و هواپیما مورد اصابت قرار می‌گیرد و در نقطه مشخص شده بر زمین سقوط می‌کند.”
سردار حاجی زاده همچنین گفت: “بنده وقتی مطلع شدم صبح روز چهارشنبه این خبر را بلافاصله به مسئولان اطلاع دادم. به من گفتند که هدفی را زدیم، ولی تقارن آن یک مقدار من را به شک انداخت. من غرب کشور بودم، ولی بلافاصله به سمت تهران آمدم. ولی بین راه با مسئولان تماس گرفتم و گفتم این اتفاق افتاده و من احتمال بالا می دهم که هواپیمای خودی را زدیم. تا برسم به تهران دیدم ستاد کل نیروهای مسلح به شکل معمول یک تیم بررسی حادثه تشکیل داده و این تیم و کسانی که در این قضیه دخیل بودند را قرنطینه کردند؛ یعنی ما اجازه نداشتیم چیزی را به کسی بگوییم ما اطلاع رسانی را کرده بودیم، ولی لازم بود این بررسی صورت گیرد، این که خبر چگونه اطلاع رسانی شود برای این نبوده که کسی بخواهد کتمان کند، بلکه روال همین است که ستاد کل این را بررسی کند. صبح جمعه همه اطلاعات جمع و مشخص شد که واقعه چه بوده است. چون بالاخره عده‌ای در این قضیه خبط و خطا داشتند و اتفاقاتی افتاده است و بعد از آن بود که خود ستاد کل اقدام به رسانه‌ای کردن کرد. بنده در اولین ساعتی که مطلع شدم آن را به مقامات اطلاع دادم و آنان به واسطه اینکه باید این مسئله را بررسی می‌کردند، از اینجا به بعد مربوط به ستاد کل است که واقعا سریع این کار را کردند و ظرف ۴۸ ساعت این کار را انجام دادند.”
و از آن روز که ورق برگشت. از همان روز تجمعاتی در برخی دانشگاهها برای ابراز همدردی با خانواده جانباختگان سقوط هواپیمای مسافربری برگزار شد
جالب اینجاست که همان روز افرادی که اصابت موشک را تکذیب می کردند مدعی شدند خبر نداشتند اما نگفتند وقتی که خبر نداشتند، پس چرا موضوع را تکذیب کردند و آن را به بررسی های بیشتر موکول نکردند؟ از جمله مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی گفت که درپی استعلام از نهادهای مسئول، به این سازمان اطمینان داده شده بود که موشکی به سمت هواپیمای خطوط هوایی اوکراین شلیک نشده بوده و خودش نیز از طریق صداوسیما متوجه واقعیت شده است. او گفت: از وقتی که سانحه اتفاق افتاد، اولین اقدامی که انجام دادم این بود که با مقامات ذیربط تماس گرفتم و همه مقامات ذیربط به من این اطمینان را دادند که در مرکز کشور چنین عملیات نظامی انجام نشده است.
سازمان هواپیمایی کشوری هم یک روز بعد، در بیانیه‌ای بابت تناقض در اطلاعات ارائه شده درخصوص دلایل سقوط هواپیمای خطوط هواپیمایی اوکراین در نزدیکی تهران، از بازماندگان این واقعه و همچنین تمامی افرادی که با نگرانی اخبار منتشر شده را دنبال و این تناقض را مشاهده کردند، عذرخواهی و اعلام کرد “ما تحت هیچ فشار و توصیه‌ای برای کتمان واقعیت نبوده‌ایم و هیچ نیتی برای پنهان کردن واقعیت نداشته‌ایم. ما اطلاعاتی که در اختیار و به آن باور داشتیم را منتشر کردیم و از بابت اشتباه بودن آن متاسفیم. “
آنچه از این حادثه باقی ماند، نه فقط یادآور یک حادثه تلخ، بلکه یادآور سه روز کتمان حقیقت و تکذیب موضوعی بود که خیلی زود ثابت شد نه شایعه، بلکه واقعیت بود.
حمیدرضا شکوهی
